Tech Gündem (Sayı 34) "Engeller, engeller..."
Tech Gündem (Sayı 34) "Engeller, engeller..."
📵Instagram Engellendi, 📀Intel'de İşler İyi Gitmiyor, 🧠Google, AI Reklamını Çekti, 🔍Reddit: "Para Yoksa Veri de Yok", 🙋🏻♂️Yapay Zekalı Arkadaş, “Friend”.
Hemen her sosyal medya platformunu ilk çıktığı zamanlardan beri kullanırım. Twitter ve instagram da öyle. Yıllardır uğraştığımız değişmeyen şey ise engellemeler. Neredeyse 25 yıldır sürekli bir yasak ve engelle karşılaşıyoruz. Evet Instagram yasağından bahsediyorum. Geçtiğimiz hafta bir sabah uyandık ve instagram’a giremediğimizi gördük. Sebep neydi? Bilemiyoruz. Resmi bir açıklama ise sınırlı bir şekilde yapıldı. (4 Ağustos Pazar sabahı itibariyle hala kapalı ve açılmasına dair bir gelişme yok.)
Aslında uzun zamandır dile getirdiğim bir şey var. Ülkede sürekli olaylar oluyor, ama öyle ama böyle. Fakat çıkıp da bir yetkilinin gazeteciler önünde açıklama yaptığını, sorular alıp cevaplar verdiğini göremiyoruz. Instagram konusu da böyle. Birisi kapatın dedi, kapandı. Sebep olarak Haniye suikasti ile ilgili yapılan paylaşımlara engelleme getirilmesi gibi resmi olmayan açıklamalar yapılıyor. Yeterli mi, elbette değil. Benzer bir yasak yine aynı çatı şirket altındaki Facebook’a da gelebilir zira orada da paylaşımlar kaldırılıyor.
Yasakla ilgili ne yorum yapabilirim diye düşündüm. İnanın “ne söylesek, ne yazsak boş” zamanlarına gelmiş durumdayız. İnsanı üzen, bazı şeylerin düzeleceğine dair umudun her geçen gün azalması…
Bu arada bülteni takip eden siz değerli dostlara VPN için benim de son zamanlarda kullandığım güzel bir seçenek sunayım, HitVPN. Kurulumu için uygulama içinden yönlendirilen bir telegram botundan yardım alıyorsunuz. Bence çok seveceksiniz. Kullananlar buraya yorumlarını yazarsa çok sevinirim. Yalnız aramızda kalsın, çok yayılmasın ;) (Tavsiye için Hüseyin Usta dostuma da teşekkür etmiş olayım buradan)
Geçtiğimiz hafta misafirlerimle bazı tatil beldelerine gittik. Eski Foça, Yeni Foça, Urla, Çeşme ve Alaçatı gibi. Gittiğimiz hemen her doğa güzelliğinde istisnasız aynı şey karşıladı beni. Her yerde olan sigara izmaritleri ve çöpler. Her seferinden insan kendi yaşadığı ülkesine bunu neden yapar diye düşünmeden edemiyorum. Neden yahu neden diye söylenirken buluyorum kendimi. Bu satırları yazarken bile sinirleniyorum ama maalesef ciddi bir yaptırım ve denetim olmadığı sürece bu sorumsuz insanlarla yaşamaya devam etmek zorundayız. Lütfen izmarit dahi olsa çöp atılmasına izin vermeyelim. En azından ben kendi çevremde bu konuda hassasiyet gösteriyorum.
Olimpiyat oyunları tam gaz devam ederken göğüsümüzü kabartan sporcularımız var. Bunlardan biri de Yusuf Dikeç. Havalı tabanca atış müsabakasında yaptığı havalı duruş ve atışla tüm dünyada fenomen olan sporcumuz. Burada bahsetmek istediğim şey ise Yusuf Dikeç’in (bugüne kadar) X (twitter) platformunda bir hesabı yokken açılan bazı hesapların oymuş gibi davranması ve birçok kişinin de takibe alması. Birçok kişi derken çok kişinin takip ettiği ve güven duymak isteyeceğiniz kişiler. Takip eden kişiler kısımında bu gibi kişileri görenler de o hesabı takip ettiler. İlginç olan bir konu da X’in bu konuda uyarı da yapmış olması. Sahte hesapların altına “bu gerçek kişi değildir” yazısı eklemesine rağmen takipçi topladı bu sahte hesaplar.
Sonunda ne oldu, Yusuf Dikeç bir X hesabı açtı ve X tarafından resmi olimpiyat sporcusu rozeti ile doğrulandı. Ayrıca resmi X hesabının da Yusuf Dikeç’e hoşgeldin demesi ve John Wick filmlerinin resmi hesabının da paylaşım yapması ayrı güzeldi.
💻 Teknoloji gündemi
Instagram Engellendi.
Geçtiğimiz gün yeni bir engelle uyandık. Ülkede yaklaşık 50 Milyon kişinin kullandığı sosyal medya platformu Instagram, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kurumu tarafından "Instagram.com, 02/08/2024 tarihinde alınan bir kararla engellenmiştir" ifadesi ile erişime kapatıldı.
BTK yaptığı açıklamada 'Instagram katalog suçlara uymadığı gerekçesiyle kapatıldı.' dedi. Katalog suçlar 1 Haziran 2005 yılından beri yürürlükte olan CMK tarafından düzenlenen suçlar. Katalog suçlar için tutuklama nedeni olduğu kabul edilir. Katalog suçlar 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nda yer alıyor.
Herhangi bir mahkeme kararı olmadan alınan bu erişim engeli kararı ile ilgili hükümet tarafından tek açıklama Bakan Uraloğlu’ndan geldi, "Instagram'ı Katalog suçları çerçevesinde kendilerini uyardık ancak gerekli karşılığı bulmadığımız için de bir erişim engeli getirdik."Uraloğlu, Instagram'da yaşanan erişim engeliyle ilgili, "Hassasiyetlerimiz belli, oradaki eksiklikler belli. O eksiklikleri giderildiği an 1 saat sonra kaldırmış olacağız. Herkesin kanunlara uymasını istiyoruz net olarak" ifadelerini kullandı.
Yani son durumda, bu konuda ne kadar yetkili olduğu tartışılabilecek olan bir memur, herhangi bir mahkeme kararı olmadan kendi aldığı bir kararla 50 Milyon insanı etkileyen bir yasağı getirebiliyor…
Haniye, Filistinli militan örgütün siyasi kanadının başıydı ve Tahran'da yeni cumhurbaşkanının yemin töreni için bulunduğu sırada bir patlamada öldü. İranlı yetkililer ve Hamas, bunun bir suikast olduğunu belirterek İsrail'i suçlarken, İsrail yorum yapmayı reddetti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yardımcısı ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, çarşamba günü Instagram'ı sansür yapmakla suçladı.
X platformunda, "Sevgili kardeşimiz İsmail Haniye'nin ölümünü üzüntüyle karşılıyorum" şeklinde çok paragraflık bir paylaşım yapan Altun, "Hamas lideri Haniye'nin ölümüyle ilgili taziye mesajlarını aktif olarak engelleyen sosyal medya platformu Instagram'ı da şiddetle kınıyorum" dedi. "Bunun adı düpedüz sansürdür" diye ekledi. "Bu platformlara karşı ifade özgürlüğünü savunacağız, çünkü bu platformlar defalarca küresel sömürü sistemi hizmetinde olduklarını göstermiştir.
Yasağın ne zaman kalkacağına dair bir ipucu henüz yok. Milyonlarca kişinin kullandığı ve birçoğunun da para kazandığı platformun ekonomik olarak zararlarından söz edebiliriz. Instagram işletmeler için de çok önemli.
Neticede sorgusuz sualsiz bu kadar kolay yasak ve engel getirilebiliyor olması, yarın da diğerleri de kapatılabilir fikrini veriyor…
Intel’de İşler İyi Gitmiyor, 15.000'den Fazla Çalışanını İşten Çıkarıyor.
Intel, maliyetleri azaltma planının bir parçası olarak, dünya genelinde 15.000'den fazla çalışanını işten çıkaracağını açıkladı. Şirket, 2025 yılına kadar 10 milyar dolar tasarruf yapmayı hedefliyor. İşten çıkarmaların yanı sıra, Ar-Ge ve pazarlama harcamalarını azaltacak, sermaye harcamalarını %20'nin üzerinde düşürecek ve "gerekli olmayan işleri" durduracak.
Bu karar, şirketin ikinci çeyrekte 1.6 milyar dolar zarar açıklamasının ardından geldi. CEO Pat Gelsinger, çalışanlarına yazdığı bir notta, şirketin mali performansının beklentilerin altında kaldığını ve maliyetlerin yüksek, kar marjlarının ise düşük olduğunu belirtti. Ayrıca, Intel'in yapay zeka gibi güçlü trendlerden henüz tam olarak faydalanamadığını ifade etti.
Şirket, Lunar Lake ve Panther Lake adlı yeni nesil çipleriyle 2025 ve sonrasında durumu iyileştirmeyi planlıyor. Ancak, Intel'in şu anda yapay zeka sunucu çiplerinde güçlü bir oyuncu olmadığı ve grafik alanında henüz etkileyici bir çıkış yapmadığı belirtildi. Ayrıca, şirketin Microsoft ve Apple gibi büyük müşterilerini kaybetmesi de dikkate değer bir sorun olarak öne çıktı. (Kaynak)
CrowdStrike Hatalı Güncellemesi Nedeniyle Davalık Oldu
Siber güvenlik şirketi CrowdStrike, hatalı bir yazılım güncellemesinin dünya çapında 8,5 milyon Microsoft Windows bilgisayarını etkilemesinin ardından hissedarları tarafından dava edildi. Şirketin, yazılım testleri hakkında "yanlış ve yanıltıcı" açıklamalar yaptığı iddia ediliyor.
19 Temmuz'da meydana gelen kesinti, havacılıktan bankacılığa birçok sektörü etkileyerek büyük kaosa yol açmıştı. Olaydan sonraki 12 gün içinde CrowdStrike'ın hisse fiyatı %32 düşerek şirketin piyasa değerinde 25 milyar dolarlık bir kayba neden oldu. CrowdStrike, iddiaları reddederken etkilenen bilgisayarların büyük ölçüde tekrar çalışır hale getirildiğini açıkladı.
Austin, Teksas'ta açılan davada hissedarlar, CEO George Kurtz'un 5 Mart'ta yapılan bir toplantıda şirket yazılımının "doğrulanmış, test edilmiş ve onaylanmış" olduğunu söyleyerek kendilerini dolandırdığını ileri sürüyor. CrowdStrike sözcüsü, davanın dayanağı olmadığını savunarak şirketi savunacaklarını belirtti.
Öte yandan, Delta Havayolları CEO'su Ed Bastian, kesintinin havayoluna 500 milyon dolara mal olduğunu ve CrowdStrike'tan tazminat talep etmeye hazırlandıklarını açıkladı. CrowdStrike, hatalı güncellemenin "sorunlu içerik verilerini" tespit edemeyen bir sistem hatasından kaynaklandığını belirtti. (Kaynak)
Twitter'ın Mac App, Apple App Store'dan Kaldırıldı
Twitter'ın Mac uygulaması, Apple App Store'dan kaldırıldı, bu da şirketin çok üzerine düşmediği masasütü uygulamasının sonunun geldiğinin kanıtı oldu.
Twitter'ın Mac için geliştirdiği masaüstü uygulaması hiçbir zaman mükemmel olmadı ve o zamanlar Twitter olarak bilinen şirket, 2018 yılında bu uygulamaya desteğini bitirdi. Uygulama ertesi yıl tekrar "canlandı", ama bunun sebebi daha çok Apple'ın "Project Catalyst" teknolojisi ile ilgiliydi. Bu teknoloji, geliştiricilerin iPad uygulamalarını Mac cihazlara kolayca aktarabilmesine olanak tanıyordu.
Sonrasında şirket uygulamayla ilgili bir adım atmadın ve sonunda Apple'ın App Store'undan uygulama kaldırıldı. (Kaynak)
🤖 Yapay zeka gündemi
Google, Tepkiler Üzerine Gemini AI Reklamını Olimpiyat Yayınından Çekti
Google, Olimpiyatlar sırasında yayımlanan "Dear Sydney" adlı reklamını, izleyicilerden gelen yoğun tepkiler nedeniyle geri çekti. Reklamda, bir baba, kızının ABD'li atlet Sydney McLaughlin-Levrone'a yazmak istediği bir hayran mektubunu Gemini adlı yapay zeka uygulaması aracılığıyla yazdırıyor. Baba, "Bu mükemmel olmalı" diyerek Gemini'ye kızının idolüne ilham verici olduğunu, onun rekorunu kırmayı planladığını ve sonunda bir "kusura bakma ama gerçekten üzgün değilim" şakası eklemesini istiyor.
Reklam, sosyal medyada, bir hayran mektubunun amacını kaçırdığı gerekçesiyle eleştirildi. Eleştirmenler, bir mektubun, yazanın duygularını ve düşüncelerini samimi bir şekilde ifade etmesi gerektiğini savundu. Washington Post köşe yazarı Alexandra Petri, reklama sert bir şekilde karşı çıkarak "her gördüğümde televizyonu kırmak istiyorum" dedi. Diğerleri de reklamın, kendi duygularını dökmek yerine kolay yolu seçmeyi teşvik ettiğini belirtti.
Google, yaptığı açıklamada, reklamın Gemini'nin insanların yazı yazma konusunda fikir veya taslak oluşturmasına yardımcı olabileceğini göstermek amacıyla hazırlandığını ifade etti. Ancak reklam, kişisel ve duygusal bağlantıların önemini göz ardı ettiği gerekçesiyle eleştirildi. Reklamın amacı, Gemini'nin bir başlangıç noktası sunabileceğini göstermek olsa da, bu tür kişisel mektupların daha duygusal ve özgün olması gerektiği vurgulandı.
Bu olay, büyük teknoloji şirketlerinin AI teknolojisini tanıtırken yaşadıkları zorlukların bir başka örneği oldu. Daha önce Apple'ın "Crush" reklamı, yaratıcı araçları bir hidrolik presle ezip yeni bir iPad'e dönüştürdüğü için eleştiriler almıştı. İnsanlar, teknolojinin yazarların, sanatçıların ve diğer yaratıcıların işlerini çalacağı korkusuyla bu tür reklamlara tepki gösteriyor. (Kaynak)
Yapay zekanın her geçen gün farklı bir yönünü keşfediyoruz. Sanki gerçek ve samimi olan her şeyi elimizden alıyor gibi… Sevgilinize aşkınızı ifade eden satırları yapay zekaya yazdırmak? Kulağa çok rahatsız edici geliyor dimi…
Reddit'ten Microsoft'a: "Para Yoksa Veri de Yok"
Reddit, Microsoft ve diğer yapay zeka şirketlerinden, platformdaki verilerini kullanmak için ödeme yapmalarını talep ediyor.
Reddit, arama motoru Bing'in sonuçlarına Reddit gönderilerini eklemek ve Microsoft'un yapay zekasını eğitmek için verilerini kullanmak isteyen teknoloji devinden ödeme talep etti. Reddit CEO'su Steve Huffman, Google ve Microsoft gibi büyük şirketlerin yapay zeka modellerini Reddit verileriyle eğitmek için ödeme yapmaları gerektiğini belirtti.
Huffman, "Bu anlaşmalar olmadan, verilerimizin nasıl görüntülendiği ve ne için kullanıldığı konusunda herhangi bir söz hakkımız veya bilgimiz yok; bu da bizi, verilerimizin nasıl kullanılmasını veya kullanılmamasını istediğimiz konusunda uzlaşmaya istekli olmayan kişileri engelleme konumuna getirdi." dedi.
Geçtiğimiz hafta Reddit, Microsoft Bing ve DuckDuckGo gibi arama motorlarının platformu taramasını ve sayfalarını listelemesini engellemeye başladı. Bu durum, yakın zamanda oluşturulan Reddit gönderilerinin Bing veya DuckDuckGo sonuçlarında artık görünmemesine neden oldu. Şu anda, Reddit gönderilerini sunmaya devam eden tek arama motoru Google.
Google ile Reddit arasında yapılan 60 milyon dolarlık anlaşma sayesinde, arama motoru devi yapay zeka modellerini Reddit'in verileriyle eğitebiliyor. Ayrıca, Reddit, OpenAI ile de bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma sayesinde Reddit gönderileri, yeni SearchGPT arama ürünündeki sonuçlarda yer alacak.
Huffman, özellikle Microsoft ve yapay zeka şirketleri Anthropic ve Perplexity'yi, Reddit'in verilerini kullanmak için pazarlık yapmadıkları için engellediklerini belirtti. Reddit CEO'su, bu şirketleri engellemenin "gerçek bir baş belası" olduğunu dile getirirken, özellikle Microsoft AI CEO'su Mustafa Süleyman'ın kamuya açık verilerin "ücretsiz yazılımlar" gibi olduğunu ve dolayısıyla yapay zeka eğitimi için kullanılabileceği yönündeki yorumlarını eleştirdi.
Reddit'in, yapay zeka şirketlerinin modellerini platformdaki verilerle herhangi bir ödeme yapmadan eğitmesi konusundaki endişeleri haklı görülebilir. Ancak, Reddit içeriklerinin arama motorlarından kaybolması, internetin geleceği hakkında endişelere yol açıyor. (Kaynak)
Boynunuza Asılı Yapay Zekalı Arkadaş, “Friend”
Giyilebilir veya (taşınabilir diyelim) yapay zeka ürünleriyle karşılaşıyoruz. HumaneAI ve Rabbit R1 gibi girişimler mesela. Fakat bu tarz ürünler, akıllı telefonlarımızın küçük sürümlerini sadece YZ özellikleri ile sınırlı kalıyor.
Bu alanda yayınlanan bir reklamda, “Friend” adlı bir cihazı gösteriyor ve rakiplerinin tersine, sadece sizin yanınızda olmak istediği vurgusu yapılıyor.
Friend, 2020 yılında koronavirüsün yayılmasını takip etmeye yardımcı olan internet sitesini kuran Avi Schifmann'ın eseri. Boynunuza takılan disk şeklindeki giyilebilir teknoloji ürünü için Schifmann "daha fazlası değil, sadece bir arkadaş" diyor.
Amacı ise bir şeyleri yapmak ya da üreticiliğinizi artırmak değil, sadece destek için yanınızda olmak, size tavsiye sunmak ve ihtiyaç duyduğunuzda sizi cesaretlendirmek.
Yıllardır bu fikir üzerinde çalışan Schiffmann, projesini Salı günü tanıttı. Tanıtım fragmanı "hoş" olsa da, sosyal medyadan gelen tepkiler pek olumlu değil.
Kimi kullanıcılar ürünü "tüyler ürpertici" olarak nitelerken, çoğunluk "gerçek dostlarımız varken, buna ne gerek var" yorumu yapıyor.
Ayrıca, yaklaşık 2,5 milyon dolarlık yatırım alan şirket kurucusunun, bu paranın tam 1,8 milyon dolarını şirketin ürünü için alan adı (friend.com) almaya harcadığı bilgisi de, sosyal medya kullanıcılarından ve ürünü sipariş edenlerden tepki gördü.
Reklamdan anladığımız kadarıyla, ürünün boyuna bağlı bir Bluetooth cihazı olması ve sürekli sizi dinlemesi sosyal medya kullanıcılarının tepkisi ile karşılaştı. "Friend" dinlediklerinden sonra, eğer canı isterse telefonunuza mesaj göndererek sizinle ile iletişim kuruyor. Sitenin SSS sayfasında "Arkadaşınız sizi her zaman dinliyor ve kendi düşüncelerini yaratıyor. Arkadaşınıza, size istediği zaman ulaşabilmesi için özgür irade verdik" ibaresi yer alıyor.
Ve evet, tüm bunlar biraz tüyler ürpertici geliyor. Site, kullanıcılara hiçbir şeyin takip edilmediğini, kaydedilmediğini, yazılmadığını söylüyor. Tüm verilerin uçtan uca şifrelendiği ve Friend uygulaması ile silinebildiği de belirtiliyor. Uygulamanın sadece iOS ile çalıştığının da altını çizelim. Ön siparişler 99 dolar (yaklaşık 3 bin 300 TL) ve önümüzdeki yılın ilk çeyreğine kargoya verilmesi bekleniyor. (Kaynak)
Character.AI Kurucuları Google'a Geri Dönüyor
Yapay zeka girişimi Character.AI'nin kurucuları, Google'ın yapay zeka birimi DeepMind'a geri dönüyor.
Character.AI'nin kurucuları Noam Shazeer ve Daniel De Freitas, diğer bazı ekip üyeleriyle birlikte Google'a geri dönüyor. Google'ın yapay zeka birimi DeepMind'a katılacak olan ekip, Character.AI'nin büyük dil modeli (LLM) teknolojisini Google'a lisanslayacak.
Character.AI, kullanıcıların chatbotlar oluşturmasına ve diğer kullanıcılar tarafından oluşturulan chatbotlarla etkileşimde bulunmasına olanak tanıyan bir yapay zeka platformu. Şirket, geçen yıl yapay zeka patlamasının başlamasıyla 1 milyar dolarlık bir değerlemeye ulaştı. O dönemde gelir elde etmeyen Character.AI, gelecekte bir abonelik hizmeti sunmayı düşündüğünü açıkladı.
Shazeer ve De Freitas, Google'ın bir chatbotu geliştirmeyi reddetmesinin ardından 2021'de Google'dan ayrılarak Character.AI'yi kurmuştu. De Freitas, geçen Mart ayında Axios'a verdiği demeçte, Bard (şu anki adıyla Gemini chatbot) ile ilgili, "Bazı benzerlikler var, ancak Google'ın asla eğlenceli bir şey yapmayacağına eminiz." ifadelerini kullanarak şirketin yavaş hareket etmesini eleştirdi.
Character.AI, Google'a mevcut büyük dil modeli teknolojisi için sınırlı bir lisans sağlayacak. Şirketin blog yazısında, "Bu anlaşma, Character.AI'nin büyümeye devam etmesi ve dünya genelindeki kullanıcılar için kişiselleştirilmiş yapay zeka ürünleri geliştirmeye odaklanması için artan finansman sağlayacak" denildi.
Noam Shazeer, "Google'a geri dönmek ve Google DeepMind ekibinin bir parçası olarak çalışmak için çok heyecanlıyım, Character.AI'de son 3 yılda inşa ettiğimiz her şeyle gurur duyuyorum. Sınırlı bir Google lisans anlaşmasından elde edilen fonlar ve inanılmaz Character.AI ekibi ile Character.AI'nin gelecekteki başarıları için güven duyuyorum." diyor.
Bu hamle, rekabetçi yetenek ve yapay zeka ortamı içerisinde gelirken, şirketler zorlu düzenleyici koşullara karşı ortaklıklar kurmaya çalışıyor. Örneğin, İngiltere'nin rekabet gözlemcisi, bu hafta Google'ın yapay zeka girişimi Anthropic ile olan ortaklığını incelemeye aldığını duyurdu.
Mart ayında Microsoft, Google'ın 2014'te satın aldığı yapay zeka girişimi DeepMind'in kurucularından Mustafa Suleyman'ı ve ekibini yapay zeka girişimlerini yönetmek üzere işe aldı. Suleyman, Microsoft AI CEO'su olarak Satya Nadella'ya rapor verecek. Geçen ay, İngiltere düzenleyicileri, Microsoft'un bu işe alımını bir birleşme incelemesine tabi tuttu. (Kaynak)
Her hafta Pazar sabahları yayınlanan Tech Gündem haber bültenimde sizlere bazı başlıklarda haberleri ulaştırmaya ve bazı tavsiyelerde bulunmaya çalışıyorum;
💻 Teknoloji gündemi
🤖 Yapay zeka gündemi
🔌 EV gündemi
🔑 Kripto para gündemi
🕹️ Oyun gündemi
🛸 O Sırada Öteki Dünyada
🧐 Haftanın Çok Konuşulanları
⭐️ OS Güncelleme Notları
📲 Haftanın Uygulaması
🎥 Haftanın Film/Dizi Tavsiyesi
📺 Ne izlemeli? Youtube tavsiyesi
🙋🏻♂️ Benden bir kaç kelam
gibi bazı başlıklar. Elbette bunlarla sınırlı olmayacak bültenimiz.
Bültene her Pazar sabahı e-postanızda bulmanız için aşağıdaki alana e-posta adresinizi bırakmanız yeterli. Haftaya Pazar görüşmek üzere…